Welbers is niet de enige die hiervoor pleit. Dit voorjaar wordt weer met campagnes als ‘Kuikens in het land, poes in de mand’ opgeroepen katten binnen te houden tijdens het broedseizoen. Sommige organisaties, zoals Stichting Huiskat Thuiskat en Vogelbescherming Nederland, gaan een stapje verder. Zij zien het liefst het hele jaar door geen kat meer buiten lopen. Die oproep is niet zonder reden. De kat is inmiddels het meest voorkomende roofdier in Nederland. De totale aantallen liggen tussen de 3,6 en 4,7 miljoen, waarvan het merendeel huiskatten. Een rapport van de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging schat in dat zij jaarlijks zo’n 141 miljoen dieren doden. En dat zijn niet alleen muizen en ratten. Volgens waarnemingssite Watvangtdekat vallen in Limburg ook roodborstjes, mussen, mezen en merels ten prooi. Wageningen University & Research berekende dat het landelijk om 18 miljoen dode vogels per jaar gaat.

Veel vogelsoorten kunnen wel wat predatie hebben, zegt Marc Scheurkogel van de Vogelbescherming. Maar er zijn ook soorten die al onder druk staan, zoals weidevogels. „Die hebben het onder andere door de intensivering van de landbouw al zwaar genoeg. Als daar ook nog eens jagende katten bij komen, wordt het wel heel penibel voor die dieren.” Hetzelfde geldt voor de huismus en merel, waarvan er ieder jaar steeds minder te vinden zijn volgens Sovon Vogelonderzoek. Vooral die laatste zijn een makkelijke prooi voor katten. Hun kuikens zitten laag in een struik en maken veel geluid als ze honger hebben.

De schade van jagende katten was ook goed te zien in het Vijlenerbos. Daar zag Hettie Meertens, ecoloog bij Stichting ARK, tot enkele jaar geleden tientallen verwilderde huiskatten huishouden bij de muizenpopulaties. Tot een paar wilde katten zich er vestigden die de huiskatten verjoegen. „Die zijn veel territorialer dan huiskatten en dulden geen andere katten in de buurt. Nu de zwerfdieren weg zijn, is de predatiedruk ook meteen afgenomen”, zegt Meertens.

Moeten we de kat dan maar binnenhouden? Die discussie heeft ergens anders op aarde al geleid tot kattenlockdowns, zoals in enkele Australische gemeenten. Een recente studie toonde aan dat katten daar verantwoordelijk zijn voor het uitsterven van tientallen diersoorten. Het liefst ziet de Vogelbescherming het in Nederland ook zo, maar Scheurkogel erkent dat dit een utopie is. „Zo’n beleid handhaven is praktisch onhaalbaar. Maar we hopen wel dat mensen zich meer bewust worden van de acties van hun dier. Daar zit namelijk nog een taboe op.”

Hij wijst dan ook op de juridische kaders van huisdierenbezit. „De eigenaren zijn wettelijk verantwoordelijk voor wat hun kat uitspookt. Doodt die een vogel of veroorzaakt die een ongeluk, dan is het baasje in overtreding.” Rechtswetenschappers van de Tilburg University stelden in 2019 zelfs dat het laten loslopen van katten in strijd is met het Europees natuurbeschermingsrecht.

En wat vindt de kat ervan? Die zit niet allemaal te wachten op een kattenlockdown, vooral niet als hij gewend is naar buiten te gaan. Veel dierenartsen waarschuwen voor verveling, gewichtstoename en zelfs depressie. De Dierenbescherming vreest ook voor gedragsproblemen, zoals plassen buiten de bak. Zij wijzen daarom ook op andere oplossingen, zoals het verplicht chippen en castreren van katten. Die methode hanteren ze sinds 2017 in België en maakt volgens Welbers al een behoorlijk verschil. „Ik zie sindsdien een stuk minder gedode vogels uit de grensregio. Mensen voelen zich meer verantwoordelijk voor een gechipte kat.”

Handhaven hoeft volgens Scheurkogel en Welbers dan ook niet meteen. Zij zijn al blij als mensen erbij stilstaan wat hun dier uitspookt buiten. „De kat ‘s nachts binnen houden maakt al een groot verschil, dan jagen ze het meest”, zegt Scheurkogel als noodkreet. Welbers ziet nog wel een andere oplossing: „Lijn je kat gewoon aan. Dat doen we ook met honden, waarom zouden we voor katten een uitzondering maken?”